การเสียภาษีโรงเรือนและที่ดินนั้น เป็นกรณีที่เจ้าของกรรมสิทธิ์ได้นำทรัพย์สินออกหาผลประโยชน์นอกเหนือจากการอยู่อาศัยของตนเอง หรือให้ผู้อื่นนำไปใช้ประโยชน์ไม่ว่าจะมีค่าตอบแทนหรือไม่ก็ตาม
ทรัพย์สินที่ต้องเสียภาษีแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. โรงเรือน อาคาร สิ่งปลูกสร้างต่างๆ
2. ที่ดินซึ่งใช้ต่อเนื่องกับโรงเรือน อาคาร สิ่งปลูกสร้างต่างๆ ซึ่งหมายถึงที่ดินซึ่งใช้เป็นที่ปลูกสร้าง โรงเรือน อาคาร และสิ่งปลูกสร้างนั้นๆ และที่ดินซึ่งเป็นบริเวณต่อเนื่องกันกับโรงเรือน อาคาร สิ่งปลูกสร้างนั้นๆ และได้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน
ทรัพย์สินที่ได้รับยกเว้นภาษี
1. พระราชวังซึ่งเป็นของแผ่นดิน
2. ทรัพย์สินของรัฐบาลที่ใช้ในกิจการของรัฐบาล หรือสาธารณะและทรัพย์สินของการรถไฟแห่งประเทศไทยที่ใช้ในกิจการรถไฟโดยตรง
3. ทรัพย์สินของโรงพยาบาลสาธารณะและโรงเรียนสาธารณะ ซึ่งกระทำกิจการอันไม่ใช่เพื่อเป็นผลกำไรส่วนบุคคล และใช้ในการรักษาพยาบาลและในการศึกษา
4. ทรัพย์สินซึ่งเป็นศาสนสมบัตรที่ใช้เฉพาะในศาสนกิจอย่างเดียวหรือเป็นที่อยู่ของสงค์
5. โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างของการเคหะแห่งชาติ ที่ผู้เช่าซื้อมาอาศัยอยู่เอง โดยมิได้ใช้เป็นที่เก็บสินค้าหรือประกอบการอุตสาหกรรม หรือประกอบกิจการอื่นเพื่อหารายได้ประกาศกระทรวงมหาดไทย ฉบับลงวันที่ 27 มกราคม พ.ศ.2535 ยกเว้นพื้นที่อ่างเก็บน้ำ เขื่อนต่างๆ ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิต
6. โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นๆ ซึ่งปิดไว้ตลอดปีและเจ้าของไม่ได้อยู่เองหรือให้ผู้อื่นอยู่นอกจากคนเฝ้า ในโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้าง อย่างอื่นๆ หรือในที่ดินซึ่งใช้ต่อเนื่องกัน
การขอลดหย่อน ขอยกเว้น งดเว้น ขอปลด ขอลดค่าภาษี โรงเรือนและที่ดิน จะทำได้ดังกรณีต่อไปนี้
- ถ้าโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นๆ ถูกรื้อถอนหรือทำลาย สามารถขอลดหย่อนภาษีค่ารายปีของทรัพย์สินนั้นต่ามส่วนที่ถูกทำลายตลอดเวลาที่ยังไม่ได้ทำขึ้น และโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นๆ นั้นต้องใช้ไม่ได้
- โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นๆ ซึ่งทำขึ้นระหว่างปีนั้น ให้ถือเอาเวลาซึ่งโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นๆ นั้นได้มีขึ้นและสำเร็จจนควรเข้าอยู่ได้แล้วเท่านั้นมาเป็นเกณฑ์คำนวณค่ารายปี
- ถ้าเจ้าของโรงเรือนได้ติดตั้งส่วนควบที่สำคัญและมีลักษณะเป็นเครื่องจักรกล เครื่องกระทำหรือเครื่องกำเนิดสินค้าเพื่อใช้ดำเนินการอุตสาหกรรมบางอย่าง เช่น โรงเลื่อย โรงสี ฯ ขึ้นในโรงเรือนนั้นๆ ในการประเมินให้ลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามของค่ารายปีของทรัพย์สินนั้นมาเป็นเกณฑ์คำนวณค่ารายปี
- เจ้าของโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นได้รับความเสียหายเพราะโรงเรือน ว่างลงหรือชำรุดจึงจำเป็น ต้องซ่อมแซมส่วนที่สำคัญ เจ้าของโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างนั้นมีสิทธิขอลดภาษีได้ ทั้งนี้เป็นไปตามดุลพินิจของพนักงานเจ้าหน้าที่ที่จะลดภาษีตามส่วน ที่เสียหายหรือปลดภาษีทั้งหมดก็ได้
- ถ้าเจ้าของเปลี่ยนแปลงทรัพย์สินในปีที่ผ่านมาย่อมได้รับการยกเว้น งดเว้น ปลดภาษีหรือลดค่าภาษี แล้วแต่กรณี
ผู้มีหน้าที่เสียภาษีโรงเรือนและที่ดิน
ผู้มีหน้าที่เสียภาษีโรงเรือนและที่ดินนั้น คือ ผู้รับประเมิน หมายถึง เจ้าของกรรมสิทธ์ในทรัพย์สินที่ต้องเสียภาษีเว้นแต่ถ้าที่ดิน อาคาร และโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างต่างๆ เป็นคนละเจ้าของกัน ให้เจ้าของกรรมสิทธิ์ในอาคาร โรงเรือน หรือสิ่งปลูกสร้างต่างๆ เป็นผู้มีหน้าที่เสียภาษี
การยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีโรงเรือนและที่ดิน
ให้ผู้รับประเมินยื่นแบบแจ้งรายการเพื่อเสียภาษีโรงเรือนและที่ดิน (ภ.ร.ด.2) ต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ในท้องที่ซึ่งทรัพย์สินนั้นตั้งอยู่ ภายในเดือนกุมภาพันธ์ ของทุกปี
article at here.