คนทั่วไปใครจะรู้บ้างว่าใบแจ้งรายการประเมินภาษีอากรเป็นคำสั่งทางปกครอง โดยปกติเมื่อได้รับใบแจ้งรายการประเมินภาษีอากรไม่ว่าจะเป็นภาษีตามประมวลรัษฎากร  คือภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินได้นิติบุคคล  หรือภาษีโรงเรือและที่ดินตาม พ.ร.บ. ภาษีโรงเรือนและที่ดิน  หรือภาษีตาม พ.ร.บ. ศุลกากร  ทุกคนก็ต้องรีบไปเคลียร์กับเจ้าหน้าที่ประเมินละครับ  ทั้งบนโต๊ะ ใต้โต๊ะ อะไรก็ว่ากันไป  แต่หากไม่เคลียร์และไม่ต้องการเสียภาษีเพิ่มเนื่องจากเห็นว่า  ภาษีที่ชำระไปเป็นจำนวนที่เหมาะสมและถูกต้อง  ก็ต้องดำเนินการให้ถูกต้องตามขั้นตอนของกฎหมายครับ

           ถ้าเป็นภาษีตามประมวลรัษฎากรหรือภาษีโรงเรือนและที่ดิน  ก็ต้องอุทธรณ์การประเมินก่อน  หากไม่อุทธรณ์แต่กลับยื่นฟ้องต่อศาลเลย  ศาลก็ต้องยกฟ้องเพราะเป็นการข้ามขั้นตอนครับ การฟ้องศาลเพื่อไม่ต้องชำระภาษีเพิ่มตามที่เจ้าพนักงานประเมินเรียกเก็บเพิ่ม  อาจมีประเด็นข้อโต้แย้งหลากหลายขึ้นอยู่กับประเภทและจำนวนของภาษีที่ถูกประเมินเพิ่ม  แต่ประเด็นหนึ่งที่อาจยกเป็นข้อโต้แย้งได้ก็คือ  ใบแจ้งรายการประเมินภาษี  ที่เจ้าหน้าที่ประเมินแจ้งให้เสียภาษีเพิ่ม  เป็นใบแจ้งรายการเสียภาษีที่ออกโดยไม่ถูกต้องตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง  กล่าวคือว่า  ไม่มีข้อเท็จจริงอันเป็นสาระสำคัญ  ไม่มีข้อกฎหมายที่อ้างอิง  ไม่มีข้อพิจารณาและข้อสนับสนุนในการใช้ดุลยพินิจเรียกเก็บภาษีเพิ่ม

          หากข้อเท็จจริงปรากฏว่า  ใบแจ้งประเมินรายการเสียภาษี  ไม่ปรากฏรายละเอียดตามข้อโต้แย้ง  ใบแจ้งประเมินดังกล่าวย่อมเป็นใบแจ้งประเมินที่ออกไม่ถูกต้องตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง  เพราะใบแจ้งประเมินรายการเสียภาษีถือเป็นคำสั่งของเจ้าหน้าที่ประเมินที่ออกโดยอาศัยอำนาจตามกฎหมายซึ่งมีผลกระทบต่อสถานภาพของสิทธิหรืออหน้าที่ของบุคคลระหว่างผู้เสียภาษีกับหน่วยงานที่จัดเก็บภาษี  ใบแจ้งประเมินรายการเสียภาษีจึงเป็นคำสั่งทางปกครอง  เมื่อใบแจ้งประเมินรายการเสียภาษีเป็นคำสั่งทางปกครอง  การออกคำสั่งทางปกครองจึงต้องปฏิบัติให้ถูกต้องตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครองด้วย  (ตามนัยคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3542/2551)

Nitirathaphum Law Office